eenzijdige schenking en overlijden binnen de 3 jaar

[DV13]

Situatie:

Vader is reeds overleden. Moeder leeft nog, en heeft 2 zonen (M en W). Moeder heeft na verkoop van een aantal bouwgronden een klein kapitaal verworven.

Moeder heeft op dit moment nog in bezit:
- 1 pand (haar eigen huis).
- Een kapitaal verworven door de verkoop van bouwgronden.
- Een spaarboekje en zichtrekening op naam van moeder waar zoon M volmacht op heeft.

Moeder wil nu het volledig verworven kapitaal na verkoop van de bouwgronden steken in het kopen van vastgoed SAMEN met zoon M. Zoon M heeft tegelijkertijd ook bouwgronden verkocht, kapitaal ontvangen, en zal financieel 50% (ongeveer) van het te kopen vastgoed betalen. Moeder en zoon M (zoon M = niet gehuwd, geen kinderen) gaan samenwonen in het nog te verkrijgen pand. (Ze wonen ook reeds samen in het ouderlijk huis).

Nu wil moeder haar huidig huis op naam van zoon M laten zetten, en volledig aan hem schenken.
Ook het nieuw aan te kopen pand wil ze schenken aan zoon M. De bankrekeningen van moeder worden momenteel volledig beheerd door zoon M, omdat moeder niet langer in goede gezondheid verkeerd.

Zoon W zal verder niets van haar ontvangen. Er geen ruzie tussen moeder en zoon W, de familieband tussen moeder en zonen is prima, tussen de broers acceptabel maar iets minder. Beide proberen op hun manier voor moeder te zorgen. Maar vanwege de slechte gezondheid en hoge leeftijd van moeder verwachten de zonen niet dat moeder nog lang zal leven.

Indien bovenstaand scenario zich voordoet, en moeder komt te overlijden binnen de 3 jaar, wat zal er dan gebeuren?

- Zal het huidig ouderlijk huis 50/50 naar beide zonen gaan, met vruchtgebruik voor M? Of zal M 100% eigenaar worden?
- Wat zal gebeuren met het nieuw verworven pand?
- Wat zal er gebeuren met de bankrekening van moeder die op dat moment volledig beheerd wordt door zoon M? Kan hij dankzij zijn volmacht bijvoorbeeld alle gelden naar zijn eigen bankrekening verschepen bij het overlijden van moeder?
- Hoe zit het dan met successierechten in het algemeen bij overlijden binnen de 3 jaar?

(Om het in perspectief te plaatsen, moeder maakt zich zorgen om zoon M vanwege langdurig werkloosheid en drankprobleem, en wil hem 'extra' hulp bieden in het rechttrekken van zijn leven ten nadele van zoon W. Zoon M leeft al vele jaren op pensioen van moeder, in het pand van moeder, zonder recht op uitkering. Zoon W ziet moeder liever verhuizen naar een rustoord waar ze professionele zorg kan krijgen met het verworven kapitaal, maar moeder wenst bij voorkeur bij zoon M te blijven, en te zorgen voor M tot aan haar dood. Zoon W respecteert (met moeite) haar wens, en heeft er in alle eerlijkheid moeite mee dat hij benadeeld zou worden omdat hij zijn boontjes gedopt heeft .)

[berenod]

Niet heel erg op de hoogte i.v.m. schenkingen en dergelijke.

Wat wel zeker is, is dat in geval van een gewone erfenis je moeder niet kan beslissen van alles aan één kind te geven. In jouw geval (2 kinderen) kan zij slechts vrij over 1 derde van haar eigendommen beschikken, want 1 derde gaat vast naar elk van de 2 kinderen.
Dus in het beste geval (voor zoon M) kan hij 2 derde krijgen en jij één derde.

Als zij al op leeftijd is en in niet al te beste gezondheid, dan zal het wegschenken van al haar eigendommen/kapitaal aan één zoon alarmbellen doen rinkelen, niet zozeer i.v.m. de verdeling tussen de kinderen, maar i.v.m. het ontwijken van successie rechten!

Voor zover ik weet (maar anderen zullen daar meer en betere info over kunnen geven), indien de schenkingen gedaan worden en je moeder komt binnen de 3 jaar te overlijden, dan zal de schenking terug in de erfenis moeten gebracht worden, waarna het volgens het Belgische erfrecht moet verdeeld worden en uiteraard de correcte successie rechten moeten op betaald worden.

Problemen kunnen natuurlijk ontstaan wanneer de zoon bijvoorbeeld er in slaagt van het geschonken kapitaal op korte tijd te verliezen/doen verdwijnen...

[j.demoor]

Ik ga ervan uit dat vader en moeder gehuwd waren onder het wettelijk stelsel,zonder huwelijkscontract,en zonder testament en dat al hun goederen behoorden tot hun gemeenschappelijk vermogen. Onderzoek dit vooraf.

Bij vaders overlijden gold dan : “Art.745.De kinderen...erven van hun ouders...zonder onderscheid van...Zij erven voor gelijke delen en bij hoofden...Art.745bis.§ 1. Wanneer de overledene afstammelingen, geadopteerde kinderen of afstammelingen van deze achterlaat, verkrijgt de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik van de gehele nalatenschap...”(Burgerlijk Wetboek=B.W.).

Moeder behield dan haar helft van het gemeenschappelijk vermogen in volle eigendom en erfde het vruchtgebruik op vaders helft waarop de kinderen elk een gelijk deel in blote eigendom erfden.

“Art.745ter Niettegenstaande enig andersluidend beding kan ieder die de blote eigendom verkrijgt, eisen dat voor alle met vruchtgebruik belaste goederen een boedelbeschrijving van de roerende en een staat van de onroerende worden opgemaakt, dat de geldsommen worden belegd en dat de effecten aan toonder, naar keuze van de langstlevende echtgenoot, worden omgezet in inschrijvingen op naam of gedeponeerd op een gemeenschappelijke bankrekening.”(B.W.).

Het is niet te laat om hiervan toepassing te maken. Vraag daartoe aan het Registratiekantoor van de plaats waar vader overleed een kopie van de successieaangifte.

[arbo07]

Beste DV 13, volg aub de raad van j.Demoor om u de narigheid te besparen die ik nu meemaak nu mijn moeder (87 ) overleden is.

Broer had handelscontract op gedeelte woonhuis moeder .zij betaalde belastingen op niet -betaalde huur !Hij had bankkaart op haar naam maar deed er ook persoonlijke uitgaven mee,reed en tankte met haar auto,had de sleutel van de bankkluis,maakte gebruik van haar appartement aan de kust alsof het zijn eigendom was,ging op restaurant met moeder en zijn gezin steeds op haar kosten...had de heerschappij over alles !2 zussen moesten dit gedogen voor de vrede...Hij overlijdt maar moeder durft aan de weduwe-schoondochter niets terugvragen uit schrik de kleinkinderen niet meer te zien !( 2andere kleinkinderen had ze al jaren niet mogen zien ).Daarbij is er ook nog een bankoverschrijving ("blind"aan huis getekend ,enkel in bijzijn schoondochter )voor de kinderen van de zoon en van één dochter .Maar weduwe -schoonzus had er haar eigen naam had laten opzetten in de bank (vriendin) Nu claimt ze dit als een schenking voor haar persoonlijk zodat ze het niet moet inbrengen in de fictieve massa maar de dochter wel.Ze zouden dus nog daarbovenop 1/3 van de dochter krijgen. De relatie met haar kinderen is uitstekend,zij spannen samen om er meer uit te halen .Zij kende de wet.Blijkbaar alles wettelijk in orde! Rechtvaardig?
Een rechter zal moeten oordelen....
Beter voorkomen , ik had beter toen raad gevraagd....
Ik zou ook willen ijveren voor een wet dat schenkingen enkel mogen getekend worden in bijzijn van getuigen.