Ik vermoed niets nieuws te vertellen maar voor wie het echt niet kent: in 1993 werden drie achtjarige jongens vermist opgegeven. Men vond hun naakte en verminkte lijken na een zoekactie in een moerasgebied in een nabijgelegen bos. Dit was in Arkansas, een staat die tot de oerreligieuze "bible belt" hoort. Omdat de politie geen spoor van de daders had, kwam men na een tijdje uit bij 3 jongeren die een beetje "loners" waren in de maatschappij en weinig met anderen omgingen. Ze droegen ook zwarte kleren en luisterden heavy metal, ook iets wat volgens sommige mensen verdacht is. 1 van hen, Damien Echols, had al een tijdje in een inrichting gezeten wegens hallucinaties, zelfmutilaties en zelfmoordgedachten. Hij was 18 op het moment van de feiten en de andere 2 jongens 16. Door de omstandigheden van de moord werden satanische rites geinsinueerd, en dan is een zwartgeklede metalhead verdachte nr 1 in een conservatief denkende staat.
De drie werden zonder echte bewijzen opgepakt en door de politie zoveel uren ondervraagd dat ze op den duur uit pure wanhoop en vermoeidheid valse verklaringen aflegden om toch maar van het verhoor verlost te zijn. Ze hielden in de rechtbank echter hun onschuld staande. De politie knoeide er van meet af aan op los: van de ondervraging van Miskelley die 12 uur duurde was slechts een 15 procent op tape opgenomen. Een gezamenlijke kennis maakte valse verklaringen over occulte bijeenkomsten en wicca feesten. Men haalde er ook het advies bij van een zogenaamde specialist in satanisme en occultisme die er van overtuigd was dat de drie jongens de moorden pleegden , deze "'specialist" was echter ongediplomeerd en dus is zijn bekwaamheid erg twijfelachtig.
Uiteindelijk werd Echols ter dood veroordeeld en de andere twee jongens tot levenslang. Zonder staalharde bewijzen zoals DNA of getuigen, en dat haalde veel publieke aandacht op de zaak. Hoe meer er onderzocht werd hoe meer men vaststelde dat er geen enkel hard bewijs was tegen de drie jongens en dat er behoorlijk veel procedurefouten voorkwamen in het onderzoek. De rechter weigerde echter een nieuwe zaak; enkele celebrities richtten toen een fonds op om geld in te zamelen voor een nieuw onderzoek. Dit leidde tot tussenkomst van een FBI specialist in moordzaken, een DNA specialist met enorm moderne technologie beschikbaar, ... en toen bleek meer en meer dan de drie veroordeeld waren op basis van vermoedens en dat concrete bewijzen ontbraken. Het DNA op de lijken bleek niet overeen te komen met het DNA van de drie jongens.
Uiteindelijk was het voor iedereen wel duidelijk dat de jongens onterecht veroordeeld waren en Arkansas' gerecht er stevig op los geknoeid had, met ook enkele onkoshere praktijken bij onderzoeken om toch maar iemand veroordeeld te krijgen. In 2011 kwamen de 3 vrij met een zogenaamde Alford Plea: je houdt je onschuld staande maar erkent dat men indicaties genoeg had om hen als mogelijke daders te beschouwen. Een leugentje om bestwil die
a) belet dat men een nieuwe rechtszaak moet voeren (de staat gaf toe dat de kans op een nieuwe veroordeling erg klein was en wilde dus hun hachje redden door een nieuwe rechtszaak te voorkomen)
b) de staat in het recht houdt: de criminele feiten worden niet geschrapt en ondanks de onschuldverklaring blijven de 3 op papier veroordeeld voor moord. Op die manier kunnen ze de staat Arkansas niet voor miljoenen schadevergoeden eisen voor de 18 jaar opsluiting zonder concrete feiten en blijft hun strafblad intact.
c) in ruil zet de staat hun eerdere straffen om in exact het aantal dagen gevangenis dat ze al gezeten hebben, waardoor ze dus hun herziene straf in feite al uitgezeten hadden. Op basis daarvan mochten de drie nog dezelfde avond als vrije burgers de gevangenis verlaten.
Is zo een alford plea iets dat enkel in de VS bestaat? En hoe is het mogelijk dat men in een rechtsstaat zulke dubieuze "onder de tafel regelingen" toelaat?
Men heeft 3 mensen veroordeeld op basis van vermoedens en dossiers vol fouten. De zaak kreeg veel media aandacht en het werd steeds duidelijker dat er zoveel procedurefeiten en gebrek aan bewijs was, dat de staat in feite niet anders meer kon dan hun fout toegeven. 3 jongemannen zaten 18 jaar zonder bewijs opgesloten. Om te ontsnappen aan een nieuw beroep tegen de straf en aan een grote schadeclaim voor die 18 jaar onnodige opsluiting, gooide men het op een akkoordje: ze mochten vrijgelaten worden zolang ze maar logen en schuldig pleitten, zodat het strafblad intact bleef en men geen schadeclaim tegen de staat kon indienen.
Zulke praktijken verwacht je toch enkel in dubieuze dictatoriale regimes? Hoe is het mogelijk dat in een zelfverklaard beschaafd land met moderne justitie een overheid haar fout niet wil toekennen en de onterecht opgeslotenen dwingt tot een soort valse schuldbekentenis om aan schadeclaims te ontsnappen? Je ziet van mijlenver dat de zaak stinkt en nu zaten drie mensen 18 jaar onschuldig vast en konden ze de gevangenis enkel mits een leugen verlaten maar zonder dat hun naam officiëel gezuiverd werd en zonder enige compensatie voor de opsluiting.
Hoe is zoiets mogelijk in een land als de VS? Men geeft eigenlijk en plaine publique toe dat men het snel op een "onder de tafel" akkoordje gooide zodat de 3 vrijgelaten konden worden zonder nog meer gezichtsverlies voor justitie. Dit is toch een aanfluiting van justitie?
Zijn er uberhaupt nog landen waar zoiets bizars als die Alford Plea een legaal geldige procedure is?!
PS: wie de docu niet zag, het is een aanrader. "Devil's knot", ook een boek dat aantoont hoe de WM3 onterecht werden opgesloten, zou binnenkort verfilmd worden.