Motiveringsplicht - formeel of materieel?

[LOML]

Beste lezers

Ik probeer het algemeen beginsel 'motiveringsplicht' te begrijpen, maar ik snap het verschil niet goed tussen de formele en de materiële.
Gaat het over een formele als de motivering wettelijk opgelegd is en verbonden is aan vormvereisten? En is de materiële dan inhoudelijk?

Wanneer bijvoorbeeld een burgemeester een slopingsbevel uitvaardigt en enkel foto's ter motivatie voorlegt, wordt de materiële of de formele motiveringsplicht geschonden?

[Xenophon]

Materiële motiveringsplicht: een beslissing dient te worden gedragen door motieven van feitelijke en juridische aard die kenbaar zijn en aanvaardbaar maken dat deze beslissing genomen wordt. Dat moet blijken uit de beslissing zelf of het dossier. Bedoeling is arbitraire beslissingen van overheden tegen te gaan.

Formele motiveringsplicht: indien een bijzondere regel het expliciet vermelden van deze juridische en praktische elementen in de beslissing zelf oplegt.

In praktijk legt de wet betreffende de uitdrukkelijke motivering van bestuurshandelingen in art. 3 op dat: De opgelegde motivering moet in de akte de juridische en feitelijke overwegingen vermelden die aan de beslissing ten grondslag liggen. Zij moet afdoende zijn.

Deze wet geldt t.o.v. een hele reeks overheden voor de bestuurshandelingen die ze treffen, in praktijk is er bijna steeds een verwevenheid van beide aspecten.

Een slopingsbevel lijkt me een bestuurshandeling en dient dus te zijn gemotiveerd. Foto's kunnen een element zijn van het dossier maar ik kan me niet voorstellen dat het bevel enkel zou vermelden 'beveelt dat de inrichting gesloopt wordt, gelet op de foto's in bijlage'. Er zal vermoedelijk nog wel wat tekst bijstaan die uitlegt waarom.

[LOML]

Het is inderdaad een onrealistische voorbeeld, maar dus in zo'n geval zou zowel de materiële als de formele motiveringsplicht worden geschonden?

[Xenophon]

Waarom krijg ik het gevoel dat ik iemand aan het helpen ben bij het maken van een taak?

In het geval dat u aanhaalt zou alleszins de materiële motiveringsplicht geschonden worden lijkt me, of de formele geschonden wordt hangt af van de vraag of de overheid in kwestie bedoeld wordt in de wet motivering bestuurshandelingen, ofwel of er een regel in de materie in kwestie de formele motivering oplegt. In 98% van de gevallen zal het antwoord ja zijn.

Let wel op met uw voorbeelden want vergeet niet, het moet om bestuurshandelingen gaan. Niet alles wat een overheid produceert is een bestuurshandeling.

Voorbeelden nodig? Surf naar de site van de afdeling administratie van de Raad van State en zoek daar op 'motivering', het is een evergreen.